Sposoby leczenia raka przełyku

Sposób leczenia tego nowotworu zależy od jego lokalizacji w przełyku, stopnia zaawansowania, wieku pacjenta, współistniejących chorób i innych obciążeń, wpływających na jego stan ogólny, np. niedożywienie, wyniszczenie, dostępu do nowoczesnych metod terapii i możliwości danego ośrodka. Jest leczeniem wielodyscyplinarnym.

Podstawowe metody leczenia to zabieg operacyjny, radioterapia i chemioterapia.

Operacja jest leczeniem z wyboru w przypadku raka przełyku położonego w odcinku piersiowym i brzusznym. Polega na całkowitym lub prawie całkowitym wycięciu przełyku wraz z okolicznymi węzłami chłonnymi. Do odtworzenia ciągłości przewodu pokarmowego najczęściej wykorzystywany jest żołądek, rzadziej okrężnica lub jelito cienkie. Zabieg jest bardzo rozległy, wymaga otwarcia klatki piersiowej i jamy brzusznej, czasem również wykonuje się dodatkowe cięcie na szyi. W przypadku raka o niewielkim zaawansowaniu i lokalizacji innej niż szyjna, operacja jest pierwszym i podstawowym sposobem leczenia. Przy większym zaawansowaniu leczenie operacyjne zwykle poprzedza skojarzona radiochemioterapia.

Radiochemioterapia pozostaje leczeniem z wyboru w leczeniu raka przełyku zlokalizowanego w odcinku szyjnym. Wyniki są podobne do uzyskiwanych
u chorych operowanych, a jednocześnie możliwe jest uniknięcie skomplikowanego zabiegu i związanych z tym skutków ubocznych i potencjalnych ciężkich powikłań.

Radiochemioterapia ma również zastosowanie u chorych, którzy ze względu na stan ogólny, zaawansowanie procesu nowotworowego, współistniejące choroby lub inne obciążenia, nie mogą być operowani lub nie wyrażają na to zgody.

Samodzielna radioterapia jest wykorzystywana tylko jako leczenie paliatywne, u chorych niekwalifikujących się do operacji. Pozwala na zmniejszenie bólu, poprawia drożność przełyku, co ułatwia odżywianie się naturalną drogą. Inne metody leczenia objawowego, to mechaniczne poszerzanie zwężeń nowotworowych za pomocą specjalnych rozszerzadeł, balonów, wypalanie z użyciem koagulacji argonowej czy zakładanie do guza źródeł promieniowania (brachyterapia). Możliwe jest również wprowadzenie, za pomocą endoskopu, specjalnych samorozprężalnych rurek, wykonanych najczęściej z metalowej siatki, tzw. stentów.

Czy możliwe jest całkowite wyleczenie?

Całkowite wyleczenie możliwe jest tylko w przypadku nowotworu rozpoznanego w bardzo wczesnym stadium choroby. Niestety większość chorych zgłasza się do lekarza z chorobą zaawansowaną, co uniemożliwia jej radykalne leczenie.

Jak należy powstępować po zakończeniu leczenia?

Nie opracowano jednolitego schematu nadzoru chorych po przeprowadzonym leczeniu. Najczęściej wizyty kontrolne odbywają się, co 3-6 miesięcy. W leczeniu nawrotu głownie stosuje się paliatywną radiochemioterapię, udrażnianie endoskopowe lub leczenie objawowe.

Rokowanie

Pomimo znacznego postępu, jaki dokonał się w ostatnich latach w diagnostyce i leczeniu raka przełyku, rokowanie jest cięgle złe. Po rozpoznaniu choroby, operację można wykonać tylko u 30-50% pacjentów, a 5 letnie przeżycia wahają się od 10 do 25%.

Profilaktyka

Aby zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka przełyku należy ograniczyć palenie tytoniu i spożycie alkoholu, które łącznie odpowiadają za 90% przypadków zachorowań na ten nowotwór. Inne czynniki ryzyka to przebyte oparzenie przełyku, choroba refluksowa, otyłość.
Nie należy lekceważyć takich objawów jak zaburzenia połykania, długotrwała zgaga, chudnięcie, brak apetytu. Koniecznie należy się wówczas zgłosić się do lekarza, który zleci odpowiednie badania.

dr Wojciech Kibil

starszy asystent w Klinice Chirurgii Onkologicznej

Centrum Onkologii w Krakowie