Wszystko o chemioterapii
Chemioterapia jest jedną z podstawowych metod leczenia nowotworów. W zależności od typu nowotworu, stadium jego rozwoju oraz kondycji Pacjenta, chemioterapia może być albo główną dla danego Pacjenta linią terapeutyczną, a może być również jedynie częścią wspomagającą leczenia skojarzonego z radioterapią i chirurgią onkologiczną.
Chemioterapia polega na podawaniu Pacjentowi specjalnych leków, które nazywane są cytostatykami lub lekami cytostatycznymi. Są to specjalne środki farmakologiczne, które skutkują atakiem na najszybciej dzielące się w organizmie komórki. Tymczasem specyfika komórek nowotworowych jest właśnie taka, że mnożą się one znacznie szybciej niż komórki zdrowe, dlatego stanowią cel ataku leków cytostatycznych. Nie zmienia to jednak faktu, że leki te atakują często również zdrowe komórki, dlatego stosowanie chemioterapii może odbywać się tylko i wyłącznie pod okiem specjalisty z zakresu onkologii klinicznej i tylko w placówkach medycznych mających odpowiednie uprawnienia, sprzęt i wykwalifikowany personel.
Leki cytostatyczne podawane są pacjentom w różny sposób:
- doustnie (tabletki, kapsułki, które należy połknąć i popić wodą)
- podskórnie (zastrzyki)
- dożylnie (zastrzyki i kroplówki)
- bezpośrednio do ciała (np. do jamy brzusznej, do jamy opłucnej, do pęcherza moczowego, do kanału rdzenia kręgowego i w inne miejsca).
Podobnie jak w przypadku radioterapii, również chemioterapia dzieli się na kilka podstawowych rodzajów, przy czym kryterium decydującym jest w tym przypadku cel chemioterapii. Metodę tę dzielimy zatem na:
- metodę wstępną – stosowana przed zabiegiem operacyjnym, w celu zmniejszenia masy guza i jego regionalnego zaawansowania. Dzięki temu można przeprowadzić zabieg chirurgiczny mniej radykalny lub mniej okaleczający.
- metodę radykalną – ma na celu całkowitą eliminację komórek nowotworowych z organizmu, co zagwarantuje skuteczność leczenia.
- metodę uzupełniającą – stosowana po radykalnym zabiegu operacyjnym. Jej celem jest zlikwidowanie pozostałych po zabiegu komórek nowotworowych, które tworzą niekiedy tzw. mikroprzerzuty.
- metodę regionalną – stosowana w przypadku niektórych nowotworów. Polega na miejscowym podawaniu leków cytostatycznych, które ograniczają swoje pole działania do obszaru, w którym zostały podane.
- metodę paliatywną – stosowana w celu spowolnienia progresji choroby lub zmniejszenia dolegliwości u Pacjentów.
Często chemioterapia kojarzona jest ze skutkami ubocznymi pojawiającymi się wskutek tego leczenia. Obawy takie są całkowicie naturalne, należy jednak zwrócić uwagę na to, że reakcja organizmu na chemioterapię jest bardzo indywidualną sprawą. Jest to też istotne z tego punktu widzenia, że Pacjent powinien informować lekarza o zmianach, które u siebie obserwuje. Dzięki temu, w przypadku nieprawidłowego działania cytostatyku, lekarz może odpowiednio wcześnie interweniować i zmienić tok terapii. Oczywiście nie u każdego Pacjenta występują powyższe skutki uboczne. Bywa, że Pacjent znosi kurację bardzo dobrze i jedyną niedogodnością są nudności i uczucie osłabienia. Należy też pamiętać, że są one przejściowe i zwykle ustępują po zakończeniu kuracji.