Nowotwór gruczołu krokowego – wywiad z lek. med. Pawłem Orłowskim ze Świętokrzyskiego Centrum Onkologii
Lekarz medycyny Paweł Orłowski jest specjalistą urologii. Miejsce pracy: Klinika Urologii, Świętokrzyskie Centrum Onkologii
PubliczneCentraOnkologii.pl: Czym jest nowotwór gruczołu krokowego i jakie są jego główne objawy?
Lek. med. Paweł Orłowski: Nowotwór gruczołu krokowego (stercza, prostaty) jest chorobą nowotworową narządu zaliczanego do męskich narządów układu rozrodczego, histologicznie najczęściej jest gruczolakorakiem, częstość jego występowania rośnie wraz z wiekiem pacjenta. W badaniu lekarskim (wykonywanym przez badanie stercza palcem przez odbytnicę) wyczuwalny jest guz w prostacie lub jej konsystencja jest wzmożona. Nie zawsze jednak rozwijający się guz daje objawy (rak bezobjawowy); tak dzieje się podczas bardzo wczesnej fazy rozwoju raka. Rozwija się on najczęściej w obwodowej części gruczołu krokowego, nie uciska wówczas na cewkę moczową i nie powoduje dolegliwości. Gdy guz jest większy i uciska na cewkę moczową objawy są podobne, jak w łagodnym rozroście stercza. Do tych objawów zalicza się: naglącą potrzebę oddania moczu (parcia naglące), częstsze oddawanie moczu niż zwykle (częstomocz) oraz oddawanie moczu w nocy (nykturia), trudność w rozpoczęciu mikcji oraz uczucie niecałkowitego opróżnienia pęcherza (zalegania moczu w pęcherzu) po mikcji. Rzadko pacjent może odczuwać ból podczas oddawania moczu lub zaobserwować krew w moczu bądź w nasieniu.
PubliczneCentraOnkologii.pl: Jakie są główne czynniki ryzyka występowania raka prostaty?
Lek. med. Paweł Orłowski: Głównymi czynnikami ryzyka występowania raka prostaty są:
Czynniki rasowe: najczęściej na nowotwory złośliwe stercza zapadają mężczyźni rasy czarnej, najrzadziej mężczyźni rasy żółtej.
Czynniki genetyczne: wystąpienie choroby u krewnego zwiększa ryzyko zachorowania.
Dieta: Sprzyja powstawaniu nowotworu stercza, spożywanie dużej ilości tłuszczów nasyconych, białka, cholesterolu.
Przeciwdziała dieta niskotłuszczowa – z dużą zawartością warzyw i owoców, produktów zbożowych
PubliczneCentraOnkologii.pl: Czy raka prostaty można wyleczyć i na czym polega leczenie?
Lek. med. Paweł Orłowski: Wcześnie wykrytego raka stercza można wyleczyć. Takie leczenie nazywamy leczeniem radykalnym. Do leczenia radykalnego raka prostaty kwalifikowani są pacjenci z nowotworem ograniczonym do gruczołu krokowego (T1-T2 wg klasyfikacji TNM) lub wybrani pacjenci z nowotworem naciekającym poza torebkę gruczołu krokowego (T3 wg klasyfikacji TNM)
Metody leczenia radykalnego:
Prostatektomia radykalna polegająca na całkowitym wycięciu gruczołu krokowego i pęcherzyków nasiennych, zabieg można wykonać metodą otwartą poprzez wykonanie cięcia w podbrzuszu (z dostępu nadłonowego) lub ciecia wykonanego na kroczu (dostępu kroczowego) lub w sposób małoinwazyjny ( przy zastosowaniu laparoskopu lub robota).
Zabiegi napromieniania (polegające na niszczeniu komórek nowotworowych prostaty energią jonizującą) zabiegi mogą być wykonywane poprzez napromienianie z pól zewnętrznych (teleradioterapia) lub brachyterapii poprzez podaż izotopu promieniotwórczego do guza nowotworowego zlokalizowanego w gruczole krokowym.
Metody eksperymentalne :
HIFU (High-Intensity Focused Ultrasound) polegająca na wykorzystaniu ultradźwięków do niszczenia tkanki nowotworowej stercza.
Krioterapia zamrażanie miejscowe guza stercza.
PubliczneCentraOnkologii.pl: Kiedy stosuje się chirurgiczne leczenia tego raka?
Lek. med. Paweł Orłowski: Chirurgiczne leczenie raka stercza jest leczeniem radykalnym raka prostaty. Kwalifikowani są do tego sposobu leczenia pacjenci z nowotworem ograniczonym do gruczołu krokowego (T1-T2 wg klasyfikacji TNM) lub wybrani pacjenci z nowotworem naciekającym poza torebkę gruczołu krokowego (T3 wg klasyfikacji TNM). Okres przewidywanego przeżycia pacjentów poddawanych prostatektomii radykalnej powinien wynosić co najmniej 10 lat.
PubliczneCentraOnkologii.pl: Gdzie najczęściej występują przerzuty?
Lek. med. Paweł Orłowski: Rak stercza jest nowotworem złośliwym tzn. może dawać przerzuty: drogą naczyń krwionośnych przede wszystkim do kości kręgosłupa, miednicy, żeber i innych kości; jak również do wątroby, płuc i mózgu oraz drogą naczyń chłonnych do otaczających węzłów chłonnych (zasłonowych, przedkrzyżowych, biodrowych i w późniejszym stadium zaawansowania innych).
PubliczneCentraOnkologii.pl: Co należy robić, poza dietą, aby zmniejszyć prawdopodobieństwo rozwoju nowotworu gruczołu krokowego?
Lek. med. Paweł Orłowski: Ryzyko rozwoju raka prostaty zależy od czynników genetycznych (ryzyko rozwoju raka u mężczyzny zwiększa się w przypadku rozpoznanie raka stercza u najbliższych krewnych), a także rośnie wraz z wiekiem.
Zależy także od diety. Aby zmniejszyć prawdopodobieństwo rozwoju nowotworu gruczołu krokowego należy unikać diety bogatotłuszczowej, zaleca się natomiast spożywanie ryb oraz owoców i warzyw.
Na częstość występowania raka prostaty ma także wpływ narażenie na metale ciężkie, takie jak selen lub kadm.
Aby zmniejszyć ryzyko rozwoju nowotworu stercza już zdiagnozowanego, skutecznie go leczyć oraz zapobiegać możliwym powikłaniom terapii należy niezwłocznie zgłosić się do placówki dysponującej dużym doświadczeniem, odpowiednio wykwalifikowanym personelem oraz należycie wyposażonym (High Volume Center). Leczenie pacjenta powinno być interdyscyplinarne (w zależności od stadium zaawansowania choroby prowadzone przez lekarzy różnych specjalności). Wyniki leczenia w takich jednostkach są najlepsze.