HISTORIA

Plan stworzenia w Warszawie „Zakładu do badań nad rakiem” powstał w 1912 roku. Jego autorem był dr Józef Jaworski, założyciel (w 1906 r.) Komitetu do Badania i Zwalczania Raka. Plany te przekreślił wybuch wojny światowej. Inicjatywa zorganizowania Instytutu Radowego, wzorowanego na paryskim Institut du Radium, została wyrażona po przez Marię Skłodowską-Curie podczas jej pierwszego po wojnie pobytu w Warszawie w 1921 roku. Utworzono Towarzystwo Instytutu Radowego pod honorowym patronatem wielkiej uczonej. Jego pierwszym przewodniczącym został prof. Franciszek Czubalski, a członkami: dr Bronisława Dłuska (siostra Marii Skłodowskiej) pełniąca też funkcję skarbnika, dr Józef Skłodowski (brat), prof. Stefan Pieńkowski, prof. Ludwik Paszkiewicz, prof. Kazimierz Białaszewicz, doc. Alicja Dorabialska, prof. Wojciech Świętosławski i doc. Adolf Wojciechowski. Pierwszym celem Towarzystwa było zdobycie placu pod budowę – plac taki udało się uzyskać z terenów przeznaczonych na rozbudowę Uniwersytetu Warszawskiego przy ul. Wawelskiej. W 1923 roku w Paryżu uroczyście obchodzono 25. rocznicę odkrycia radu. Ze składek społeczeństwa francuskiego ufundowano wówczas „Dar Narodowy” dla Marii Skłodowskiej-Curie w postaci nowoczesnego ambulatorium paryskiego Instytutu Radowego, które nazwano imieniem nieżyjącego już wówczas Piotra Curie. Rocznicę tę uczczono również w Polsce. Odbyły się liczne akademie i posiedzenia naukowe z udziałem przedstawicieli świata polityki i nauki. W grudniu 1923 r. Polski Komitet do Zwalczania Raka zwrócił się do społeczeństwa z apelem: W chwili dzisiejszej, gdy… Francja ofi arowuje naszej Rodaczce francuski Dar Narodowy… Polska nie może pozostać obojętną, lecz winna uczcić swą genialną Córkę w sposób godny wielkiego Narodu… Polski Komitet do Zwalczania Raka… zwraca się do całego Społeczeństwa polskiego z wezwaniem ofi ar na polski Dar Narodowy… Darem tym winien stać się Instytut Radowy imienia Marii Skłodowskiej-Curie. W marcu 1924 roku powołano Komitet Daru Narodowego, gromadzący wybitne osobistości życia publicznego, naukowego i religijnego. Pierwsze posiedzenie otworzył prezes Polskiego Komitetu do Zwalczania Raka Henryk Barylski, obradom przewodniczył marszałek Senatu Wojciech Trąmpczyński – prezes zarządu, a honorowym prezesem został Prezydent Rzeczypospolitej Stanisław Wojciechowski. Uroczystość położenia kamienia węgielnego pod budowę Instytutu odbyła się 7 czerwca 1925 r.

Przybyła na nie z Paryża Maria Skłodowska-Curie, obecny był Prezydent RP Stanisław Wojciechowski. Plany Instytutu opracowano przy udziale bliskiego współpracownika Marii Skłodowskiej – prof. Claudiusa Regaud, dyrektora Institut du Radium w Paryżu. Budowa trwała 6 lat. Kierowało nią, wspomniane wcześniej, Towarzystwo Instytutu Radowego, nad którym patronat przyjął także z czasem Prezydent RP Ignacy Mościcki. Osobą o nieprzemijających zasługach dla powstania Instytutu, spiritus movens, stała się dr Bronisława Dłuska. Niezwykła ofi arność społeczeństwa zaowocowała zebraniem ok. 2 milionów złotych. Żadna inna placówka medyczna w Polsce nie powstała w taki sposób. Instytut mieścił się w czterech pawilonach, jeden z nich (rentgenoterapii) ufundował Narodowy Bank Polski. Dodatkowo zaciągnięto pożyczkę pół miliona złotych na wyposażenie.

Podstawowym celem i zadaniem działalności Instytutu jest:

1. udzielanie świadczeń zdrowotnych w zakresie onkologii klinicznej, radioterapii, chirurgii onkologicznej i ogólnej oraz dziedzin pokrewnych w powiązaniu z prowadzeniem badań naukowych i prac rozwojowych;
2. upowszechnianie oraz wdrażanie wyników badań naukowych i prac rozwojowych do praktyki klinicznej;
3. realizowanie zadań dydaktycznych, w szczególności prowadzenie specjalizacyjnego kształcenia podyplomowego oraz studiów podyplomowych i doktoranckich;
4. współpraca ze szkołami wyższymi, instytutami badawczymi, Polską Akademią Nauk oraz innymi podmiotami leczniczymi i naukowymi w kraju i za granicą.

W związku z prowadzoną działalnością podstawową Instytut może:

1. upowszechniać wyniki badań naukowych i prac rozwojowych;
2. wykonywać badania i analizy oraz opracowywać opinie i ekspertyzy w zakresie prowadzonych badań naukowych i prac rozwojowych;
3. koordynować prace w dziedzinie onkologii i dyscyplin pokrewnych prowadzone przez inne jednostki w ramach zawartych umów lub programów;
4. opracowywać oceny dotyczące stanu i rozwoju poszczególnych dziedzin nauki oraz sektorów gospodarki, które wykorzystują wyniki badań naukowych i prac rozwojowych;
5. prowadzić działalność normalizacyjną, certyfikacyjną i aprobacyjną;
6. prowadzić i rozwijać bazy danych oraz rejestry związane z przedmiotem działania Instytutu;
7. prowadzić działalność w zakresie informacji naukowej, medycznej i ekonomicznej, wynalazczości oraz ochrony własności naukowej i intelektualnej, w tym korzystania z przysługujących Instytutowi praw autorskich, a także działalności wspierającej innowacyjność przedsiębiorstw;
8. wytwarzać w związku z prowadzonymi badaniami naukowymi i pracami rozwojowymi aparaturę, urządzenia, materiały i inne wyroby oraz prowadzić walidację metod badawczych, pomiarowych oraz kalibrację aparatury;
9. prowadzić działalność wydawniczą związaną z prowadzonymi przez Instytut badaniami naukowymi i pracami rozwojowymi.

Instytut posiada uprawnienia do nadawania stopni naukowych doktora i doktora habilitowanego oraz do przeprowadzania postępowania o nadanie tytułu naukowego profesora na podstawie odrębnych przepisów.

W zakresie realizacji zadań dydaktycznych Instytut może prowadzić:

1. studia podyplomowe i doktoranckie, związane z prowadzonymi przez Instytut badaniami naukowymi pracami rozwojowymi, na podstawie odrębnych przepisów;
2. inne formy kształcenia, w szczególności: specjalizacje, szkolenia i kursy dokształcające.

Instytut uczestniczy w systemie ochrony zdrowia poprzez:

1. udzielanie świadczeń zdrowotnych na zasadach określonych w ustawie o działalności leczniczej poprzez profilaktykę, diagnostykę i leczenie chorób w zakresie onkologii i dziedzin pokrewnych;
2. realizację programów polityki zdrowotnej, opracowywanie standardów procedur medycznych, prowadzenie edukacji i promocji zdrowia w wyżej wymienionym zakresie.

W realizacji zadań Instytut współpracuje z Polską Akademią Nauk, ze szkołami wyższymi, innymi instytutami badawczymi, podmiotami leczniczymi, organami administracji publicznej oraz organizacjami, instytucjami, stowarzyszeniami, fundacjami i przedsiębiorstwami działającymi w kraju, a także z odpowiednimi organizacjami i instytucjami działającymi za granicą.