Nowotwór ucha « Pacjent
Nowotwór ucha
W przypadku nowotworu ucha objawy i proces choroby są różne w zależności od tego, czy niepożądane zmiany pojawiają się w uchu wewnętrznym, środkowym czy zewnętrznym. Nowotwory ucha najczęściej znajdują się na małżowinie usznej, a w dalszej kolejności w przewodzie słuchowym zewnętrznym i uchu środkowym. Zmiany ucha o charakterze złośliwym ujawniają się w większości przypadków u chorych po 60 roku życia. Największy szczyt zapadalności przypada na 8. dekadę życia.
Ucho zewnętrzne
Nowotwory małżowiny usznej to zazwyczaj rak podstawnokomórkowy i rak płaskonabłonkowy. Nie dają wiele objawów, jednak łatwo je zauważyć. Rak podstawnokomórkowy objawia się jako wałowate i twarde zgrubienie na obrąbku (brzegu) małżowiny. Rak płaskonabłonkowy przybiera często postać owrzodzenia, które powoduje ból i łatwo krwawi, nawet przy niewielkich urazach.
Do łagodnych nowotworów przewodu słuchowego zewnętrznego należą kostniaki, narośla kostne i guzy wywodzące się z gruczołów woskowinowych i łojowych. Zmiany te zazwyczaj są bezobjawowe. Jednak, gdy są duże mogą prowadzić do zamknięcia przewodu słuchowego, co następnie powoduje przewodzeniowe upośledzenie słuchu. Czasami mogą dawać dolegliwości bólowe.
Nowotwory złośliwe przewodu słuchowego nie występują często. Zazwyczaj występuje rak płaskonabłonkowy. Początkowe objawy w przypadku nowotworu są niecharakterystyczne i mogą przypominać przewlekłe zapalenie ucha.
Należą do nich:
- silny ból ucha,
- krwisty wyciek,
- niedosłuch przewodzeniowy.
Rozpoznanie nowotworów ucha zewnętrznego nie stanowi istotnego problemu klinicznego, w związku z tym można wcześnie zastosować odpowiednią terapię.
Ucho środkowe
Nowotwory ucha środkowego są nieustającym i nieprawidłowym wzrostem chorych komórek nowotworowych w uchu. Należą do rzadkich nowotworów narządów głowy i szyi. W Polsce stwierdza się kilkadziesiąt zachorowań rocznie. Częstość występowania tego nowotworu jest zbliżona w grupach kobiet i mężczyzn. Przebieg raka środkowej części ucha charakteryzuje się na ogół wzrostem miejscowym. Z racji umiejscowienia wcześnie dochodzi do zajęcia kości. Często występują przerzuty do okolicznych węzłów chłonnych, zaś przerzuty odległe należą do rzadkości.
Do objawów raka ucha środkowego należą zaburzenia słuchu, uczucie tętnienia lub szumu w uchu oraz częste krwawienia lub wycieki z ucha bezbarwnej, i czasem ropnej treści. O znacznym zaawansowaniu nowotworu mogą świadczyć nasilone dolegliwości bólowe i zawroty głowy oraz uszkodzenie nerwu twarzowego (opadanie kącika ust, utrata zamykania oka, mrugania, marszczenia czoła).
Najczęstszy typ nowotworu to rak płaskonabłonkowy, zwykle o pośrednim stopniu zróżnicowania. Inne nowotwory pochodzenia nabłonkowego należą do rzadkości. W obszarze ucha środkowego natomiast występują przyzwojaki.
Diagnostyka w przypadku nowotworu ucha środkowego opiera się na mikroskopowej ocenie materiału pobranego z wycinka chirurgicznego, zazwyczaj przez błonę bębenkową. Obejmuje również tomografię komputerową, która pokazuje stopień zaawansowania nowotworu. U chorych na bardzo zaawansowane nowotwory często wykonuje się dodatkowo tomografię rezonansu magnetycznego, która dostarcza informacje uzupełniające w stosunku do tomografii. Zawsze konieczne jest wykonanie rentgenogramów klatki piersiowej pomimo niskiego ryzyka przerzutów odległych.
Do standardowych metod leczenia w przypadku raka ucha środkowego należy chirurgia. U chorych na raki zaawansowane, konieczne są rozległe zabiegi operacyjne polegające na usunięciu części lub całości kości skroniowej (petrosektomia). W razie dość często występujących wątpliwości co do pewności, czy usunięto całkowicie nowotwór, istnieją wskazania do uzupełniającej radioterapii. Nie jest jednak zalecane profilaktyczne napromienianie okolicznych węzłów chłonnych lub ich usuwanie, jeśli w badaniu nie stwierdza się w nich przerzutów. Z racji zaawansowania w przypadkach niekwalifikujących się do leczenia operacyjnego można rozważać wyłącznie napromienianie, jednak najczęściej z założeniem leczenia tylko objawów choroby. Nie ma natomiast informacji co do skuteczności chemioterapii, zarówno stosowanej w skojarzeniu z radioterapią, jak i samodzielnej u chorych przerzutami odległymi lub z nawrotami.
Rokowanie po przeprowadzeniu całkowitego usunięcia nowotworu chemioradioterapią jest raczej korzystne, a odsetek przeżyć wieloletnich przekracza 60%. U pozostałych chorych rokowanie jest złe.
Ucho wewnętrzne
Nowotwory ucha wewnętrznego i piramidy kości skroniowej to m.in.: guz woreczka endolimfatycznego, nerwiak nerwu przedsionkowo – słuchowego, czyli nerwu VIII i perlak wrodzony piramidy. Nerwiak i perlak należą do łagodnych nowotworów. Do objawów charakterystycznych, w przypadku tych zmian należą:
- odbiorcze upośledzenie słuchu,
- zaburzenia równowagi,
- podrażnienie i niedowład, a później porażenie nerwu twarzowego.
Podsumowując, objawy nowotworów ucha mogą być różne, w zależności od lokalizacji guza. Zawsze jednak podejrzenie zmian nowotworowych powinny budzić takie objawy jak: ból ucha bez znanej przyczyny, który nie reaguje na środki przeciwbólowe, przedłużające się objawy stanu zapalnego, krwisty wyciek z ucha. W przypadku takich dolegliwości należy bezzwłocznie zgłosić się do lekarza.