Pacjenci bardziej zadowoleni – wywiad z prof. Januszem Kowalewskim
1 stycznia 2015 roku wszedł w życie pakiet onkologiczny. Zgodnie z ustawą wprowadzane zmiany dotyczą organizacji systemu ochrony zdrowia, sposobu sprawowania opieki medycznej nad pacjentami onkologicznymi oraz prowadzenia list oczekujących. Mają na celu usprawnienie diagnozowania nowotworów oraz bezzwłoczne rozpoczęcie leczenia. Jedną ze zmian ułatwiającą pacjentowi odnalezienie się w sytuacji rozpoznania choroby nowotworowej jest powołanie przez jednostki onkologiczne koordynatorów leczenia.
Kim jest koordynator leczenia?
Koordynatorzy leczenia to doradcy, którzy posłużą Pacjentom wsparciem informacyjnym, administracyjnym oraz organizacyjnym. W obowiązkach doradcy jest również uczestnictwo w interdyscyplinarnych zespołach terapeutycznych podczas układania planu leczenia. Koordynator pozostaje w bezpośrednim kontakcie z pacjentem podczas całego procesu leczenia. Zgodnie z ustawą nie musi to być lekarz, jednak podstawowa wiedza z zakresu onkologii jest tutaj niezbędna. Dlatego placówki medyczne najczęściej znajdują w strukturze osobę, która zna już ‘od kuchni’ podstawowe zagadnienia, z którymi Pacjent może mieć problem i których może nie rozumieć. Taki doradca jest bardziej wiarygodny dla Pacjenta i bez problemu wzbudza zaufanie.
Jednak od doradcy pacjenta wymaga się nie tylko merytorycznego przygotowania w zakresie diagnostyki i metod leczenia, ale także w zakresie budowania bliskiego, niemal terapeutycznego kontaktu z pacjentem, który potrzebuje pomocy. W kontakcie z pacjentem to właśnie doradca jest tą osobą, do której z pytaniami i wątpliwościami będą zwracali się pacjenci, oczekując nie tylko profesjonalnej informacji z zakresu zdrowia czy choroby, ale i pomocy w kryzysowych chwilach. Łączenie tych dwóch funkcji bywa niekiedy trudne, wyczerpujące i wiąże się z dużą odpowiedzialnością.
Czy placówki onkologiczne spełniają postawiony przez ministerstwo warunek? W Centrum Onkologii w Bydgoszczy Doradcy Pacjenta funkcjonują już od maja ubiegłego roku. O to, jak Pacjenci przyjęli nowy pomysł zapytaliśmy dyrektora Centrum Onkologii prof. dr hab. med. Janusza Kowalewskiego.
Panie Dyrektorze, z wprowadzaniem stanowiska Doradcy Pacjenta bydgoska placówka wyprzedziła pomysły ministerstwa, skąd ten pomysł?
Lekarze i pielęgniarki często nie dysponują wystarczająca ilością czasu, by móc wyjaśniać każdemu pacjentowi jego wątpliwości. Dlatego zdecydowaliśmy się na wyjście naprzeciw oczekiwaniom Pacjentów i powołanie Doradców. Doradca jest niejako ogniwem łączącym miedzy pacjentem a personelem medycznym. Do jego zadań należy wyjaśnić pacjentowi wszelkie niejasne dla niego zagadnienia, omawiać wątpliwości, dotyczącego jego stanu zdrowia i planowanych zabiegów, pilnować, aby zgłaszał się on na badania i zabiegi oraz służyć mu wsparciem i pomocą, także w kontekście psychologicznym. Spełnia rolę tłumacza, który przedstawia pacjentowi historię jego choroby i zalecenia medyczne w sposób dla niego zrozumiały. Rozmowa jest więc głównym narzędziem pracy Doradcy. Ważne jest, by przeprowadzać ją dokładnie, bez pośpiechu i w skupieniu na chorym.
Panie Dyrektorze, co się zmieniło w placówce w związku z funkcjonowaniem stanowiska doradcy Pacjenta?
Bez wątpienia Pacjenci są bardziej zadowoleni. Każdy z Pacjentów otrzymuje od nas Informator, który zapewnia podstawowa wiedzę o metodach diagnostyki i leczenia choroby nowotworowej. Dodatkowo, informator wyposażony został w część spersonalizowaną dla Chorego, w której jest miejsce na notatki, skierowania na diagnostykę oraz wyniki badań. Możliwość stałego kontaktu z Doradca Pacjenta jest elementem ciągłego podnoszenia jakości oferowanych usług. Indywidualne podejście do każdego chorego jest standardem oferowanym w naszym ośrodku.
Na pytania dotyczące codziennej pracy odpowiedzieli z kolei Doradcy Pacjenta z Centrum Onkologii w Bydgoszczy
Co jest najważniejsze w komunikacji z Pacjentem onkologicznym?
Kontakt z Pacjentem do dynamiczny proces. Zawsze należy mieć na uwadze, że uczestniczące w nim osoby to niepowtarzalne jednostki, a co za tym idzie każda rozmowa jest inna. Rozmawiając z Pacjentem trzeba oczywiście pamiętać o podstawowych zasadach dobrego kontaktu. Jednak jednocześnie ważne jest, aby zachować elastyczność i zdrowy rozsądek po to, by rozmowa przebiegała naturalnie, a nie była sztucznie dopasowywana do określonego schematu.
Co mogłybyście doradzić koordynatorom z innych ośrodków?
Chcemy zwrócić uwagę na jedną, wydawałoby się prostą umiejętność, która jest nieoceniona przy zjednywaniu sobie ludzi, która poprawia i pogłębia relacje z innymi. Jest nią słuchanie. Coraz częściej mówi się, że podstawą komunikacji nie jest umiejętność mówienia, lecz właśnie słuchania. Choć wydawać by się mogło, że nie ma nic prostszego, to jednak okazuje się, że w wielu przypadkach nie dociera do nas to, co ludzie do nas mówią – słuchając, nie słyszymy. Słuchanie drugiego człowieka jest jakby pewną formą pomocy. To objaw naszego bycia obok, zainteresowania. Zatem naszą radą dla innych doradców jest słuchajcie pacjentów, bo tego właśnie potrzebują – oby ktoś był obok i wysłuchał co mają do powiedzenia.
)<[^<]*)*/gi,Bt=/^(?:select|textarea)/i,jt=/s+/,Ft=/([?&])_=[^&]*/,It=/^([w+.-]+:)(?://([^/?#:]*)(?::(d+))?)?/,qt=s.fn.load,Rt={},Ut={},zt,Wt,Xt=["*/"]+["*"];try{zt=i.href}catch(Vt){zt=n.createElement("a"),zt.href="",zt=zt.href}Wt=It.exec(zt.toLowerCase())||[],s.fn.extend({load:function(e,n,r){if(typeof e!="string"&&qt)return qt.apply(this,arguments);if(!this.length)return this;var i=e.indexOf(" ");if(i>=0){var o=e.slice(i,e.length);e=e.slice(0,i)}var u="GET";n&&(s.isFunction(n)?(r=n,n=t):typeof n=="object"&&(n=s.param(n,s.ajaxSettings.traditional),u="POST"));var a=this;return s.ajax({url:e,type:u,dataType:"html",data:n,complete:function(e,t,n){n=e.responseText,e.isResolved()&&(e.done(function(e){n=e}),a.html(o?s("
";s.extend(t.style,{position:"absolute",top:0,left:0,margin:0,border:0,width:"1px",height:"1px",visibility:"hidden"}),t.innerHTML=f,e.insertBefore(t,e.firstChild),r=t.firstChild,i=r.firstChild,u=r.nextSibling.firstChild.firstChild,this.doesNotAddBorder=i.offsetTop!==5,this.doesAddBorderForTableAndCells=u.offsetTop===5,i.style.position="fixed",i.style.top="20px",this.supportsFixedPosition=i.offsetTop===20||i.offsetTop===15,i.style.position=i.style.top="",r.style.overflow="hidden",r.style.position="relative",this.subtractsBorderForOverflowNotVisible=i.offsetTop===-5,this.doesNotIncludeMarginInBodyOffset=e.offsetTop!==a,e.removeChild(t),s.offset.initialize=s.noop},bodyOffset:function(e){var t=e.offsetTop,n=e.offsetLeft;return s.offset.initialize(),s.offset.doesNotIncludeMarginInBodyOffset&&(t+=parseFloat(s.css(e,"marginTop"))||0,n+=parseFloat(s.css(e,"marginLeft"))||0),{top:t,left:n}},setOffset:function(e,t,n){var r=s.css(e,"position");r==="static"&&(e.style.position="relative");var i=s(e),o=i.offset(),u=s.css(e,"top"),a=s.css(e,"left"),f=(r==="absolute"||r==="fixed")&&s.inArray("auto",[u,a])>-1,l={},c={},h,p;f?(c=i.position(),h=c.top,p=c.left):(h=parseFloat(u)||0,p=parseFloat(a)||0),s.isFunction(t)&&(t=t.call(e,n,o)),t.top!=null&&(l.top=t.top-o.top+h),t.left!=null&&(l.left=t.left-o.left+p),"using"in t?t.using.call(e,l):i.css(l)}},s.fn.extend({position:function(){if(!this[0])return null;var e=this[0],t=this.offsetParent(),n=this.offset(),r=wn.test(t[0].nodeName)?{top:0,left:0}:t.offset();return n.top-=parseFloat(s.css(e,"marginTop"))||0,n.left-=parseFloat(s.css(e,"marginLeft"))||0,r.top+=parseFloat(s.css(t[0],"borderTopWidth"))||0,r.left+=parseFloat(s.css(t[0],"borderLeftWidth"))||0,{top:n.top-r.top,left:n.left-r.left}},offsetParent:function(){return this.map(function(){var e=this.offsetParent||n.body;while(e&&!wn.test(e.nodeName)&&s.css(e,"position")==="static")e=e.offsetParent;return e})}}),s.each(["Left","Top"],function(e,n){var r="scroll"+n;s.fn[r]=function(n){var i,o;return n===t?(i=this[0],i?(o=En(i),o?"pageXOffset"in o?o[e?"pageYOffset":"pageXOffset"]:s.support.boxModel&&o.document.documentElement[r]||o.document.body[r]:i[r]):null):this.each(function(){o=En(this),o?o.scrollTo(e?s(o).scrollLeft():n,e?n:s(o).scrollTop()):this[r]=n})}}),s.each(["Height","Width"],function(e,n){var r=n.toLowerCase();s.fn["inner"+n]=function(){var e=this[0];return e&&e.style?parseFloat(s.css(e,r,"padding")):null},s.fn["outer"+n]=function(e){var t=this[0];return t&&t.style?parseFloat(s.css(t,r,e?"margin":"border")):null},s.fn[r]=function(e){var i=this[0];if(!i)return e==null?null:this;if(s.isFunction(e))return this.each(function(t){var n=s(this);n[r](e.call(this,t,n[r]()))});if(s.isWindow(i)){var o=i.document.documentElement["client"+n],u=i.document.body;return i.document.compatMode==="CSS1Compat"&&o||u&&u["client"+n]||o}if(i.nodeType===9)return Math.max(i.documentElement["client"+n],i.body["scroll"+n],i.documentElement["scroll"+n],i.body["offset"+n],i.documentElement["offset"+n]);if(e===t){var a=s.css(i,r),f=parseFloat(a);return s.isNaN(f)?a:f}return this.css(r,typeof e=="string"?e:e+"px")}}),e.jQuery=e.$=s})(window);