Dr hab. n. med. Adam Maciejczyk, Dyrektor Dolnośląskiego Centrum Onkologii we Wrocławiu.

PubliczneCentraOnkologii: Co to jest rak krtani i w jaki sposób się objawia?

Dr hab. n. med. Adam Maciejczyk: Rak krtani jest to najczęściej występujący nowotwór złośliwy w obrębie głowy i szyi. Ponad 95% przypadków stanowi rak płaskonabłonkowy. Rak krtani może rozwinąć się w każdej jej części, najczęściej jest to nagłośnia, rzadziej głośnia i podgłośnia. Rozwój nowotworu poprzedza zwykle stan przedrakowy, który objawia się występowaniem brodawczaków, białych plam na śluzówkach zwanych leukoplakią lub pachydermią czyli zgrubieniem i rogowaceniem nabłonka. Rozwijający się nowotwór nacieka okoliczne tkanki niszcząc je. Z czasem dochodzi do zamknięcia światła krtani, a to stopniowo prowadzi do upośledzenia oddychania i nasilającej się duszności. Komórki rakowe mogą wędrować z limfą i krwią do regionalnych węzłów chłonnych i odległych narządów – dając przerzuty. Objawami, które mogą świadczyć o rozwijającym się raku krtani są: przewlekła chrypka – utrzymująca się ponad 2-3tygodnie, zmiana barwy głosu, ból gardła przy połykaniu promieniujący do ucha, uczucie ciała obcego w gardle i utrudnione przełykanie, kaszel, duszność, a także guz szyi i powiększone węzły chłonne szyi, które mogą wskazywać na zmiany.

 

PubliczneCentraOnkologii: Jest są główne czynniki ryzyka powstania tego nowotworu?

Dr hab. n. med. Adam Maciejczyk: Głównymi czynnikami sprzyjającymi rozwojowi raka krtani jest palenie tytoniu oraz nadużywanie alkoholu. Czynniki te generują również wysokie ryzyko zachorowania na drugi nowotwór niezależny układu oddechowego (najczęściej rak płuca) u osób z rozpoznanym już nowotworem krtani.

Aktualnie obserwuje się rosnący odsetek nowotworów głowy i szyi – w tym krtani o etiopatogenezie wirusowej. Wiąże się to ze zmianami zachowań seksualnych w społeczeństwie. Wirusem odpowiedzialnym za powstawanie brodawczaków krtani, z których to rozwija się rak – jest wirus HPV. W rozwoju raka krtani udział mają również: przewlekłe zapalenie krtani, przewlekła ekspozycja na metale ciężkie (chrom, nikiel, uran) oraz azbest, niedobór witaminy A, oparzenia lub urazy mechaniczne krtani, a także praca głosem.

PubliczneCentraOnkologii: Co należy zrobić, aby wykryć raka krtani czyli jak wygląda diagnostyka?

Dr hab. n. med. Adam Maciejczyk: Diagnostykę raka krtani rozpoczynamy od badania laryngologicznego, na które składa się badanie palpacyjne szyi – czyli ocena węzłów chłonnych i ruchomości krtani oraz badanie endoskopowe-laryngoskopia. Badanie to pozwala na ocenę guza, nacieku okolicznych tkanek, unieruchomienia fałdów głosowych i pobranie wycinków do badania histopatologicznego, które jest podstawą do rozpoznania nowotworu złośliwego. Aby ocenić rozległość procesu nowotworowego, wykonuje się badanie radiologiczne klatki piersiowej w 2 projekcjach oraz w zależności od wskazań – tomografię komputerową szyi.

PubliczneCentraOnkologii: Jak przebiega leczenie w przypadku tego nowotworu?

Dr hab. n. med. Adam Maciejczyk: Leczenie raka krtani zależy od stopnia zaawansowania choroby oraz od preferencji pacjenta, co do wyboru metody leczenia. W przypadku mniej zaawansowanych nowotworów krtani, przeprowadza się mikrochirurgiczne usunięcie zmian na strunie głosowej lub chordektomię, czyli usunięcie zajętej struny. Równie skuteczną i nieinwazyjną metodą leczenia raka krtani we wczesnych stadiach zaawansowania jest radioterapia. Kiedy mamy do czynienia z większymi zmianami, wykonuje się laryngektomię częściową lub całkowitą, która najczęściej połączona jest z usunięciem węzłów chłonnych szyjnych.

Laryngektomia jest zabiegiem polegającym na częściowym bądź całkowitym usunięciu krtani. W przypadku przeprowadzenia laryngektomii częściowej pacjent zachowuje głos i zdolność prawidłowego oddychania, natomiast w przypadku całkowitej laryngektomii pacjent traci głos i konieczne jest wykonanie tracheostomii, czyli wyprowadzenie ujścia tchawicy na przednią część szyi przy pomocy tzw. rurki tracheostomijnej.

Istnieje również możliwość radykalnego leczenia zmian o większym zaawansowaniu z oszczędzeniem krtani – wówczas przeprowadza się radykalną radiochemioterapię.

W rozsianych przypadkach raka krtani stosuje się również radio- i chemioterapię paliatywną.

PubliczneCentraOnkologii: Kto najczęściej choruje na raka krtani?

Dr hab. n. med. Adam Maciejczyk: Przeważnie rozpoznawany jest on u osób po 50. roku życia. Rak krtani występuje 7 razy częściej u mężczyzn, choć w ostatnich latach proporcje te zmieniają się na niekorzyść kobiet.

Spowodowane jest to faktem, iż panie coraz częściej palą papierosy.

Nowotwory zależne od zakażenia HPV występują u ludzi młodszych, są mniej zróżnicowane i charakteryzuje je mniejsza dynamika rozwoju oraz większa wrażliwość na radioterapię.

PubliczneCentraOnkologii: Jakie są statystyki wyleczalności raka krtani?

Dr hab. n. med. Adam Maciejczyk: W porównaniu z pozostałymi nowotworami głowy i szyi, rokowanie w raku krtani jest stosunkowo dobre. Według KRN, u chorych we wczesnym stadium zaawansowania bez przerzutów w węzłach chłonnych, odsetki wieloletnich wyleczeń wahają się od 80 do 95%.

U chorych z bardziej zaawansowanym rakiem krtani, wieloletnie przeżycia wynoszą od 50 do 70%, a w wielu z tych przypadków zachowana jest czynność narządu. W przypadku nawrotów miejscowych raka krtani odsetki wieloletniego przeżycia po ratującej chirurgii sięgają 40-50%.