Rak jajnika – życie po diagnozie « Pacjent
Rak jajnika – życie po diagnozie
Rozpoznanie choroby nowotworowej to bardzo trudny moment w życiu kobiety. Taka diagnoza jest źródłem wielu niepokojących myśli. Dobre samopoczucie i kwestia bezpieczeństwa ustępują ogromnemu lękowi i niepewności jutra. W przypadku nowotworów narządów rodnych oprócz poczucia zagrożenia życia, pacjentki doświadczają także stresu związanego z możliwą utratą zdolności rozrodczych.
Niestety nowotwory ginekologiczne są często przyczyną trwałej niepłodności. Jest to sytuacja bardzo ciężka dla pań w każdym wieku, ale szczególnie dotyka kobiety młode, które planowały macierzyństwo jeszcze przed chorobą.
Leczenie raka jajnika rozpoczyna się zwykle od zabiegu chirurgicznego, po którym stosuje się agresywną chemioterapię. Taka terapia jest niezwykle wyczerpująca i ciężka dla organizmu. Trwa wiele miesięcy, a powrót do pełnego zdrowia jest bardzo długi.
Jeszcze przed rozpoczęciem leczenia lekarz, wspólnie z pacjentką decydują, jaką metodą się posłużą. W przypadku usunięcia obu jajników, można czasami wcześniej pobrać i zamrozić komórki jajowe, co w przyszłości daje szansę na ciążę z in vitro.
Osoby, które nagle dowiadują się o swojej niepłodności, najczęściej reagują szokiem i zaprzeczaniem. Często towarzyszy temu złość, gniew, poczucie winy, które w konsekwencji prowadzić może do depresji.
Jak sobie poradzić z faktem, że nigdy nie urodzi się własnego dziecka?
Każda kobieta musi wypracować własną metodę radzenia sobie z tym doświadczeniem. Osoby bardzo młode, bezdzietne, często dopiero później zdają sobie sprawę co tak naprawdę się stało i jakie konsekwencje w rzeczywistości przyniosła terapia. Leczenie, które de facto uratowało życie, spowodowało bezpłodność.
Niepłodność wynikająca z choroby może przynieść pozytywne skutki dla związku. Często prowadzi do przelania potrzeb wyrażania uczuć macierzyńskich na partnera. Dzięki temu relacje między nimi ulegają poprawie. Są małżeństwa, dla których dobrym rozwiązaniem jest adopcja. Przeniesienie uczuć na dziecko obce może okazać się równie wspaniałym doświadczeniem, jak w przypadku własnego macierzyństwa.
Zachorowanie na raka i jego leczenie mają ogromny wpływ na życie pacjenta. Zmieniają się priorytety, plany, styl życia. Nowotwór wymaga by przez pewien okres podporządkować swoje życie leczeniu. Poza tym choroby strefy intymnej dotykają bardzo ważnych dla kobiety obszarów, takich jak seksualność, czy poczucie kobiecości. Rzucają cień na możliwości wykonywania wielu ważnych ról społecznych, partnerki, matki.
Jak sobie z tym wszystkim radzić?
W swojej pracy psychoonkologa przeprowadziłam wiele rozmów z kobietami zmagającymi się z chorobą nowotworową. To, co z nich wynika to przede wszystkim fakt, że nie ma gotowych, sprawdzonych sposobów na radzenie sobie z tak trudną sytuacją. Każda kobieta jest inna pod względem swojej osobowości, sposobu przeżywania i reagowania. To, co najważniejsze, każda powinna znaleźć swój własny sposób radzenia sobie, pozostający w zgodzie z nią i jej aktualnymi potrzebami. Przedstawione poniżej wskazówki to efekt m.in. osobistych doświadczeń wielu wspaniałych kobiet, które na różnych etapach choroby i leczenia poszukiwały tego, co może im w skuteczny sposób pomóc.
1. Pamiętaj! Twoje obawy i negatywne reakcje są zupełnie naturalne, wynikają bowiem z trudnej sytuacji w jakiej się znalazłaś! Ważne, abyś nie ulegała złym myślom i starała się walczyć z chorobą.
2. Pytaj siebie, co w danym momencie jest Ci najbardziej potrzebne.
3. Zdobywaj wiedzę o chorobie i sposobach leczenia. Poszukuj informacji, pytaj swojego lekarza o rzeczy ważne dla Ciebie, o to co chcesz wiedzieć. Pamiętaj, masz prawo pytać. Walka z rakiem jest walką o rzecz najcenniejszą na świecie- o Twoje życie!
4. Wyrażaj uczucia. W okresie choroby, w trakcie i po leczeniu będziesz odczuwać wiele emocji, czasem będą wydawały się trudne do zniesienia. Uczucia takie jak smutek czy rozpacz nie są oznaką słabości. Ukrywanie, tłumienie emocji może sprawić, że znacznie trudniej będziesz radzić sobie z napięciem i stresem. Zaprzeczanie im nie pomoże, a wręcz przeciwnie odbierze Ci szansę na uzyskanie wsparcia.
5. Pozwól sobie pomagać. Rozmawiaj z bliskimi o swoich zmartwieniach i obawach. Zyskasz przez to ich zainteresowanie, wsparcie emocjonalne i pomoc. Da Ci to również poczucie, że nie jesteś sama ze swoimi problemami. Jeśli nie masz nikogo bliskiego, poszukaj wsparcia i pomocy u psychologa, psychoonkologa, terapeuty.
6. Zatroszcz się o siebie. Zadbaj o wygląd, odkrywaj radość i przyjemność w sprawach codziennych. Pracuj nad swoim nastawieniem do życia i choroby. Ucz się koncentrować na każdym dniu. Podziel problem na mniejsze zadania, które będziesz stopniowo realizować.
7. Dbaj o własną samoocenę. Pracuj nad obrazem siebie jako kobiety. Odnoś się do swojej osoby z szacunkiem. Staraj się myśleć pozytywnie. Rozwijaj przekonanie, że pomimo negatywnych doświadczeń wynikających z przebytego leczenia Twoje życie jest nadal wartościowe i ważne w równym stopniu jak przed chorobą.
8. Bliskość, intymność, seks to bardzo ważne sfery życia. Nie pozwól, aby choroba je zniszczyła. Dbaj o dobrą komunikację z partnerem. Rozmawiaj z nim szczerze o związku, o tym co was łączy, co czujecie i czego od siebie oczekujecie. Odbudowa intymności po przebytej chorobie wymaga przełamania lęków, które występują u obojga partnerów. Problemy seksualne rozwiązujcie wspólnie. Jeśli to nie wystarcza nie obawiajcie się szukać pomocy specjalisty: psychologa i/lub seksuologa.
Monika Zimna
Zakład Psychologii Klinicznej
Centrum Onkologii w Bydgoszczy