Podstawowe badania przy diagnozie raka jelita grubego

Raka jelita grubego można zdiagnozować już w bardzo wczesnym stadium. Zmiana rytmu wypróżnień, obecność krwi w stolcu czy anemia na pewno nie zostaną przeoczone przez pacjenta. Podstawowym badaniem diagnostycznym w wypadku tego nowotworu jest badanie per rectum (badanie proktologiczne przez odbyt wykonywane palcem). Około 25% nowotworów jelita grubego rozwija się w końcowej części odbytnicy i jest wyczuwalne palpacyjnie. W celu potwierdzenia krwawienia utajonego zleca się tak zwane badanie kału na krew utajoną. Test ten można zarówno wykonać w laboratorium, jak również samodzielnie kupując gotowy zestaw diagnostyczny w aptece. Dodatni wynik tego badania na krew może świadczyć nie tylko o nowotworze, ale i o innych chorobach jelita grubego. Należy pamiętać, że ujemny wynik testu nie wyklucza procesu chorobowego. W przypadku dodatnich badań wstępnych konieczna jest dalsza dokładniejsza diagnostyka.

Kolonoskopia jako najlepsza metoda diagnostyczna

Obecnie najlepszą metodą diagnostyczną jest kolonoskopia. Podczas badania lekarz za pomocą elastycznej rury zakończonej kamerą ogląda wnętrze jelita, możliwe jest też usunięcie pojedynczych polipów. Kolonoskopia wykonana przez doświadczonego endoskopistę jest bezbolesna i nie powoduje u pacjenta dyskomfortu. Polska jest jednym z niewielu krajów, które prowadzi program przesiewowy w kierunku wykrywania raka jelita grubego i w ramach tego programu chętnym pacjentom po 50 roku życia lub młodszym obciążonym genetycznie można wykonać wziernikowanie jelita.

Rodzaje badań obrazowych

Przed zabiegiem chirurgicznym, który jest leczeniem z wyboru raka jelita grubego, przeprowadza się szczegółową diagnostykę obrazową.

Badanie radiologiczne jelita grubego, choć jest łatwo dostępne, nie daje możliwości pobrania wycinków i to jego istotna wada. Z innych badań obrazowych można wymienić ultrasonografię i tomografię komputerową. Ultrasonografia jamy brzucha służy nam do oceny wątroby i węzłów chłonnych pod kątem obecności przerzutów nowotworowych. Tomografia komputerowa natomiast umożliwia ocenę rozległości procesu nowotworowego. Wykonuje się także rezonans magnetyczny (MRI) układu pokarmowego. Odznacza się bardzo dużą dokładnością, daje wiele możliwości co do przestrzennej wizualizacji narządów, zwłaszcza takich jak wątroba, naczynia krwionośne i węzły chłonne. W wielu schorzeniach w tym nowotwór jelita grubego, rezonans magnetyczny jamy brzusznej jest podstawową metodą diagnostyki.

Ocena leczenia raka jelita grubego poprzez markery nowotworowe

Czasami wykonuje się oznaczanie poziomu tzw. markerów nowotworowych (specyficzne substancje obecne we krwi, moczu bądź w wycinkach tkanek pacjenta, których identyfikacja wymaga analiz wykraczających poza typowe testy diagnostyczne), do których zaliczamy: antygen karcinoembrionalny CEA i alfa fetoproteinę AFP. Markery te służą głównie ocenie skuteczności leczenia operacyjnego i chemioterapeutycznego raka jelita grubego. Wzrost ich wartości świadczy o braku efektu leczniczego chemioterapii lub o wznowie nowotworu.

Bądź czujny!

Można śmiało powiedzieć, że w przypadku raka jelita grubego medycyna dysponuje wieloma narzędziami diagnostycznymi. Ważne jednak by pacjenci i lekarze zachowali czujność.