Głównym celem leczenia onkologicznego jest niszczenie komórek nowotworowych. Ze względu jednak na  ogólną toksyczność chemii niszczone są również komórki zdrowe.

W organizmie człowieka występuje mnóstwo tkanek oraz narządów, które ulegają podziałom i się odnawiają, czego przykładem są np. komórki włosów czy błony śluzowej. Do komórek i narządów, które są najbardziej podatne na wystąpienie skutków ubocznych należą przede wszystkim krwinki, które rozwijają się w szpiku kostnym, komórki w przewodzie pokarmowym, komórki w narządach rozrodczych i mieszkach włosowych. Cytostatyki podawane w chemioterapii mogą również działać destrukcyjnie na komórki serca, nerek, płuc, pęcherza moczowego oraz układu nerwowego. Najczęściej, gdy mówi się o skutkach ubocznych chemioterapii ma się na myśli: nudności, utratę włosów, osłabienie, wymioty.

W przypadku nudności i wymiotów są one wywołane tym, że chemioterapia działa na żołądek oraz rejon mózgu, który przy jej przyjmowaniu jest odpowiedzialny za te reakcje. Są osoby, które przy przyjmowaniu chemioterapii mogą przez cały czas jej przyjmowania odczuwać nudności i mieć wymioty. Ważne jest, aby w sytuacji, w której nudności nie ustępują w ogóle od razu poinformować o tym lekarza prowadzącego, ponieważ na ogół da się je złagodzić.

Drugim najczęściej występującym skutkiem ubocznym jest utrata włosów, choć trzeba pamiętać, że nie zawsze musi ona wystąpić. Trzeba też pamiętać, że po zakończeniu stosowania chemioterapii włosy odrastają, a czasem ma to również miejsce nawet w trakcie cyklu chemioterapii. Ogólnie utrata włosów może wystąpić w każdym rejonie ciała, nie tylko na głowie. Można więc spodziewać się, że rejony, które będą narażone na utratę włosów to – twarz, ręce, nogi, pachy, a także okolice intymne. Najczęściej włosy łamią się etapami lub wypadają w kępkach. Przy odrastaniu włosów można zwrócić uwagę na to, że są one szare i na ogół przesuszone. Ważne jest, aby w trakcie przyjmowania chemioterapii zadbać szczególnie o głowę i włosy. Można to zrobić poprzez stosowanie specjalnych, delikatnych szamponów, delikatnych szczotek. Należy również unikać wysokiej temperatury przy ich suszeniu, czy stosowania lokówek, prostownic, które dodatkowo je wysuszą. Warto jest również zrezygnować z farbowania włosów i trwałej ondulacji. Zaleca się również ścięcie włosów, gdyż dzięki temu będą łatwiejsze w pielęgnacji. W przypadku utraty włosów często występuje w człowieku uczucie depresji. Włosy są bowiem ważne w odczuwaniu przez nas atrakcyjności i akceptacji samego siebie. Ważne jest, aby uświadomić sobie, ze po zakończeniu chemioterapii włosy odrastają zdrowsze, piękniejsze, mocniejsze i grubsze. W trakcie stosowania chemioterapii można zaś sobie dopomóc stosując perukę lub w zależności od potrzeb stosować: kępki, dopinki, używać turbany, chustki.

Kolejnym uczuciem, które może wystąpić w momencie przyjmowania chemioterapii jest zmęczenie, osłabienie. Dzieje się tak dlatego, że w trakcie przyjmowania chemii szpik kostny, który jest  odpowiedzialny za produkcję czerwonych krwinek, które transportują tlen do wszystkich części ciała ma ograniczone zdolności w ich generowaniu. Dochodzi do spadku ilości komórek czerwonych, tkanki nie mają odpowiedniej ilości tlenu do wysiłku, pracy. Taki stan określa się mianem anemii. Jest ona odpowiedzialna za ogólne osłabienie organizmu, może powodować zawroty głowy, brak powietrza. Gdy dojdzie do takiego stanu należy od razu skontaktować się z lekarzem. W przypadku, gdy krwinek będzie bardzo mało lekarz zastosuje transfuzję krwi, dzięki której wzrośnie ilość krwinek w organizmie. W przypadki wystąpienia anemii należy również starać się o zwiększenie odpoczynku, ilości godzin snu. W trakcie chemioterapii i wystąpienia anemii zaleca się kilka drzemek w ciągu dnia. Warto też ograniczyć ilość wykonywanych czynności dziennie i starać się wykonywać te, które są mniej męczące. Dieta stosowana w trakcie anemii powinna być szczegółowo opracowana i być wzbogacona w produkty zawierające duże ilości żelaza.

Ze względu na osłabienie organizmu przez stosowanie chemioterapii organizm staje się bardziej podatny na różne infekcje. Stosowane w chemioterapii cytostatyki zmniejszają produkcję białych krwinek, które są odpowiedzialne za zwalczanie infekcji. Najczęściej narażone są płuca, przewód moczowy, układ rozrodczy, odbyt, a także jama ustna, skóra. Gdy w trakcie stosowania chemii lekarz stwierdzi, że białych krwinek jest za mało, może zmniejszyć dawkę leku lub nawet chwilowo jej zaprzestać. Ważne jest, aby chory w trakcie przyjmowania chemii szczególnie dbał o higienę: zwiększył częstotliwość mycia rąk, unikał kontaktu z chorymi, nie wycinał skórek przy paznokciach, unikał przyrządów, które mogą zwiększyć ryzyko skaleczenia, używał miękkiej szczoteczki do mycia zębów, stosował częstej ciepłej, ale nie gorącej kąpieli. Mimo stosowania się do zaleceń lekarza, czasem nie da się uchronić przed nabawieniem się jakiejś infekcji. Głównymi objawami jej wystąpienia mogą być – gorączka, ból gardła, silny kaszel, dziwna wydzielina z pochwy, swędzenie w okolicach ran, krost. W przypadku pojawienia się takich objawów należy od razu skontaktować się z lekarzem.

Są to najpowszechniejsze skutki uboczne, jakie występują przy stosowaniu chemioterapii. Należy jednak pamiętać, że mogą również wystąpić inne, takie jak: problemy z krzepliwością krwi, problemy z jamą ustną i gardłem, biegunka, zaparcie. Podawane cytostatyki w chemioterapii mają wpływ na skórę, paznokcie, mięsnie, nerwy, nerki, pęcherz moczowy.

Skutki uboczne chemioterapii mogą ustąpić szybko po jej zakończeniu, niektóre jednak wymagają czasu. Część skutków ubocznych może niestety utrzymywać się do końca życia, głównie chodzi o sytuację, w której chemioterapia spowodowała wady serca, uszkodzenia płuc, nerek, układu rozrodczego. W niektórych sytuacjach pewne formy chemioterapii mogą spowodować tzw. opóźnione skutki, które to objawiają się rozwojem innego typu nowotworu, który ujawnia się po kilku latach.

Obecnie rozwój medycyny pozwala jednak na to, aby zmniejszyć skutki uboczne chemioterapii. Podaje się wiele nowych leków, dzięki którym chemioterapia silniej oddziałuje na komórki nowotworowe, przy jednoczesnym zmniejszeniu wpływu na zdrowe komórki organizmu.  Skutki uboczne chemioterapii są na ogół nieprzyjemne jednak to, na czym należy się skupić, to na kwestii wyleczenia raka. Przy współpracy z lekarzem i stosowaniem się do jego zaleceń często da się zmniejszyć odczuwanie skutków ubocznych i dopasować tak formę leczenia, aby organizm w miarę możliwości był jak najmniej eksploatowany. Zawsze jednak, kiedy osoba leczona będzie czuła, widziała, że pojawiają się jakieś dodatkowe skutki uboczne powinna ich nie bagatelizować tylko od razu skontaktować się z lekarzem. Dotyczy to zarówno zmian fizycznych jak i psychicznych, często bowiem skutkom ubocznym występującym przy podawaniu chemioterapii towarzyszą stany depresyjne, zwątpienie, które mają wpływ na cały proces leczenia. Odpowiednia opieka spowoduje jednak ich zmniejszenie.